Janoschka de circus leeuw

Het verhaal van Janoschka begint voor een taxidermist ronduit ongelukkig. Via Marktplaats biedt iemand bontjassen gemaakt van strikt beschermde dieren. Een rechercheur die internet afspeurt op ongeoorloofde handel slaat daarop aan. Als politieagenten bij de man aanbellen en vragen of ze even binnen mogen komen om over de aangeboden bontjassen te praten. In de woonkamer zien ze een grote opgezette leeuw. Daar kunnen ze niet omheen en alle alarmbellen gaan bij ze af. Leeuwen zijn toch strikt beschermd! Hoe kom je daar aan? Gekocht van een preparateur maar op de factuur staat dat het dier in gevangenschap is geboren en overleden. De bontjassen en de leeuw werden inbeslaggenomen. Het zal wel een bijzonder gezicht zijn geweest hoe twee politiemensen die avond de enorme opgezette leeuw in hun politieauto propten.

Via de marktplaatsverkoper komt de preparateur natuurlijk in beeld. En dan gaat het voor hem opeens heel anders dan hij gewend was. Normaal gesproken voert hij goed overleg met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en met de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) want als je exotische dieren prepareert dan heb je met ingewikkelde regelgeving te maken. En hij wil alles keurig volgens de regels doen. Maar nu is hij zelf 'bijvangst' in een strafzaak. Reden voor RVO en NVWA om hun handen ervanaf te trekken. De zaak ligt nu in handen bij de politie en het Openbaar Ministerie en die zijn als ware 'crime fighters' niet bereid tot goed overleg om een en ander op te helderen over de legale herkomst van deze opgezette leeuw. Omdat de koop tussen de marktplaatskoopman en de preparateur al eerder ongedaan was gemaakt, is de preparateur eigenaar van de leeuw gebleven en hij deed natuurlijk geen afstand van de inbeslaggenomen leeuw. Die vond trouwens via het OM onderdak bij Naturalis in Leiden. En dan ligt de zaak 4 jaar stil, misschien wel als gevolg van Corona. Maar als de advocaat van de preparateur na verloop van tijd aan het OM vraagt hoe het nu verder met de zaak gaat, komt alles in een stroomversnelling. Het OM gaat er vol in en brengt de zaak voor de strafrechter.

In het politieonderzoek werd de preparateur natuurlijk gevraagd of hij kon bewijzen dat de leeuw legaal was verkregen en hij deed zijn uiterste best om met bewijs te komen. Al was dat volgens de politie onvoldoende. Wat blijkt is dat hij de huid had gekocht van een circusleeuw, genaamd Janoschka, die door een dompteur was gefokt, die met het dier was opgetreden en die na de dood van het dier de huid had verkocht. Voor circussen die natuurlijk rondreizen is een speciale regeling die het mogelijk maakt om met bijzondere dieren als leeuwen grenzen te mogen passeren. De bevoegde autoriteit geeft op verzoek een certificaat per dier af en het desbetreffende dier wordt gechipt. Het chipnummer staat op het certificaat, maar ook op het dierenpaspoort, in het inentingsboekje, op de overlijdensakte die de dierenarts opmaakte, op facturen en die chip wordt bij aankoop meegeleverd met de huid. De preparateur overlegde niet alleen deze chip, maar ook kopieen van alle stukken aan de politie, op 1 document na en dat was het certificaat van de autoriteit die rondreizen met Janoschka mogelijk maakte. Hij kon dat document niet overleggen omdat de internationale en Europese regelgeving voorschrijft dat na het dood van het circusdier juist dat document verplicht moet worden teruggestuurd naar de autoriteit die het certificaat had afgegeven. De reden is natuurlijk te voorkomen dat gesjoemeld kan worden met documenten van overleden dieren.

In de strafzaak stelde de Officier van Justitie dat de preparateur de legale herkomst van Janoschka alleen kon bewijzen als de volledige keten van legale overdrachten van de huid werd aangetoond en dat was lastig want Janoschka was in Roemenie geboren, het circus kwam uit Frankrijk, het reis certificaat voor Janoschka was door de Franse autoriteit verstrekt en de dompeur verhandelde de huid niet rechtstreeks met de preparateur maar via een of meer handelaren.

De verdediging zag kans om een kopie van het verplicht teruggestuurde certificaat te krijgen van de Franse autoriteit waarop ook weer het steeds terugkerende chip nummer stond. Dat vond de strafrechter met alle eerder overgelegde documenten overtuigend genoeg voor bewijs dat de huid van Janoschka legaal was verkregen. Vrijspraak en de opgezette leeuw moet worden teruggegeven aan de preparateur.

Eind goed al goed? Nou nee, de preparateur besloot om ermee te stoppen. De manier waarop het strafrechtelijk onderzoek door de politie werd uitgevoerd, de wijze waarop hij daarbij als crimineel werd bejegend en het feit dat RVO en NVWA zich er niet mee wilden bemoeien omdat bij toeval de kwestie buiten het bestuursrecht,maar in het strafrecht verzeild was geraakt, heeft hem doen besluiten om ermee te stoppen.